Nieuws

Baggeren in beschermd gebied. Hoe houd je je aan de regels?

Baggeren rond Woerden

“We hebben op dit moment een groot baggerproject lopen in de regio Woerden, waarbij we in vier beschermde natuurgebieden werken”, legt Marco Vermeer, directeur van De Aquanoom, uit. “Bovendien gaat het werk tijdens het broedseizoen door; de planning laat het niet toe om het werk enkele maanden stil te leggen.”

Quickscan en werkprotocol

De ecologische begeleiding van het werk ligt in handen van Joe Freijser. Joe is van huis uit bioloog en binnen De Aquanoom aangesteld als ecologisch expert. Hij verdiept zich graag in de flora en fauna van een gebied. Voor het project in de regio Woerden heeft hij een flora en fauna quickscan uitgevoerd en een ecologisch werkprotocol geschreven.

Joe: “De flora en fauna quickscan is bedoeld om te onderzoeken of er mogelijk beschermde dieren of planten voor komen in het werkgebied en zo ja, wat het effect kan zijn van onze werkzaamheden op deze soorten. In de scan staat ook welke maatregelen je moet nemen om negatieve effecten te beperken of te voorkomen. De quickscan is deels een bureaustudie (welke soorten kunnen er voorkomen) en deels een veldstudie (welke habitats en soorten treffen we daadwerkelijk aan).”

“Het ecologisch werkprotocol heb ik opgesteld voor het agrarisch veengebied rondom de gemeente Oudewater”, vervolgt Joe. “Er is hier vrijstelling verkregen om te werken tijdens het broedseizoen, maar alleen volgens bepaalde afspraken en onder ecologische begeleiding zoals die wordt omschreven in het protocol. Dat betekent dat ik daar regelmatig ga kijken om te controleren of alles volgens afspraak wordt uitgevoerd.”

Om welke planten-en diersoorten gaat het specifiek in dit gebied?

Joe: “het gebied rondom Woerden is een agrarisch veenweidegebied met veel watergangen. Sowieso zijn alle vogels die hier voorkomen beschermd. Overige beschermde soorten die hier zeer waarschijnlijk voorkomen zijn onder meer de heikikker, de rugstreeppad en de groene glazenmaker (libelsoort). De laatste heeft krabbenscheer (waterplant) nodig om zich voort te kunnen planten, en die is in dit gebied ruim aanwezig. De heikikker gebruikt dit gebied om zich voort te planten.”

Wat kun je doen om zo weinig mogelijk te verstoren?

“Je kunt algemene maatregelen nemen om de flora en fauna te ontzien”, licht Joe toe. “Bijvoorbeeld door zoveel mogelijk richting open water te baggeren zodat dieren nog kunnen vluchten. Of door een deel van de oevervegetatie te sparen, zodat je het voortplantingsgebied van de dieren minder verstoord.

Daarnaast neem je specifieke maatregelen die verschillen per dier- of plantensoort. Kikkereitjes kun je bijvoorbeeld met een net vangen en terugplaatsen in een watergang die in verbinding staat met het vangstwater, en een soortgelijke habitat is. Wat de vissen betreft moet je letten op de vertroebeling van het water. Te veel vertroebeling kan bij hoge temperaturen leiden tot te weinig zuurstof voor de vissen. Dan moet je het werk tijdelijk stilleggen.”

“Wanneer blijkt dat bijvoorbeeld de heikikker een bepaald deel van de te baggeren watergangen gebruikt voor haar voortplanting, is het aan te raden de planning aan te passen. Zorg ervoor dat  deze watergangen in ieder geval niet tijdens het hoogtepunt van het seizoen te worden gebaggerd, maar zoveel mogelijk vooraf of aan het eind van het voortplantingsseizoen. Intussen kun je – onder ecologische begeleiding – de minder kritische watergangen baggeren.”

Is de wetgeving sinds dit jaar veel veranderd?

“In de praktijk niet”, antwoordt Joe. “Activiteiten die hiervoor verboden waren, blijven veelal verboden, alleen zijn de wetteksten net iets aangepast waardoor de interpretatie gewijzigd kan zijn. Wat de vogels betreft zijn er wel veranderingen opgetreden. Onopzettelijk verstoren is niet meer strafbaar en opzettelijk verstoren is in sommige situaties ook toegestaan (Art. 3.1.5 Wnb). Maar verstoren zonder dat tevoren goed onderzoek naar beschermde soorten is uitgevoerd, blijft strafbaar. Ook is de lijst van beschermde soorten aangepast. Er is een aantal libellen en vlinders toegevoegd, terwijl de kleine modderkruiper, bittervoorn en enkele orchideeënsoorten juist van de lijst geschrapt zijn. Van de kleine modderkruiper begrijp ik dat, die komt overal voor. Maar de bittervoorn stelt vrij specifieke eisen aan zijn habitat. Die zou van mij best wat meer bescherming mogen krijgen.”

Ons uitgangspunt: zoeken naar de balans

Tot slot: hoe kijkt De Aquanoom naar de Wet natuurbescherming? Als een beperking? Of als iets om serieus rekening mee te houden? “Wetgeving geldt voor iedereen dus ook voor ons,” antwoordt Marco. “We hebben daarom geïnvesteerd in het vergroten van onze expertise en Joe toegevoegd aan ons team. Zo kunnen we onze klanten met raad en daad bijstaan.”

“Vergeet ook niet dat bescherming van de natuur momenteel een belangrijk maatschappelijk issue is. Veel mensen hebben er een mening over. Dat merken we vooral als we in bewoond gebied aan het werk zijn. Omwonenden kijken vaak nauwgezet met ons mee. Dan moet je goed weten wat je aan het doen bent.”

“Natuurlijk is het ook weleens lastig”, zegt Marco tot slot. De wetgever gaat vaak net iets verder dan in de praktijk nodig is. Dan is het met elkaar zoeken naar de balans. En daar kom je altijd uit.”